Okulista – czym się zajmuje i co wchodzi w zakres jego usług?

Kim jest okulista?

Okulista zajmuje się nie tylko doborem odpowiednich soczewek kontaktowych, czy badaniem wady wzroku i wypisywaniem recepty. Specjalista z dziedziny okulistyki zajmuje się również leczeniem, diagnostyką a także profilaktyką chorób oczu. Okulista jest lekarzem pierwszego kontaktu w przypadku problemów ze wzrokiem lub ogólnie oczami. Warto udać się do okulisty w momencie, kiedy wzrok się pogarsza, dochodzi do bólu oczu czy głowy, a szczególnie w przypadkach niepokojących zmian układu wzrokowego, oraz uczęszczać na profilaktyczne badania, ponieważ niektóre choroby przebiegają bezobjawowo, np. jaskra. Ważne jest aby pamiętać, że okulista nie jest tym samym zawodem co optometrysta. 

Okulista bada zarówno dorosłych, jak i dzieci. Należy pamiętać, że pierwsza wizyta dziecka powinna odbyć się w momencie, kiedy będzie miało ono około 3 miesięcy. W tym momencie okulista jest w stanie sprawdzić, czy dziecko nie ma zeza poprzez badanie ruchomości jego gałek ocznych. Kilkuletnie maluchy powinny odwiedzić okulistę aby sprawdzić ich wzrok – w przeciwieństwie do dorosłych nie odczytują liter z tablicy, tylko rozpoznają obrazki. 

Z jakimi objawami warto wybrać się do okulisty?

Wzrok to bardzo ważny zmysł, więc warto o niego dbać, ponieważ jest narażony na wiele chorób a z wiekiem może dojść do jego pogorszenia. Aby dostać się do okulisty nie potrzeba skierowania. W przypadku zauważenia u siebie następujących objawów warto wybrać się na wizytę :

  • pogorszenie się ostrości wzroku
  • znacznie częstsze mruganie niż zwykle
  • nawracające stany zapalne spojówek i powiek
  • mrużenie oczu podczas czytania
  • zaburzenia pola widzenia
  • podwójne widzenie
  • bóle głowy
  • bóle oczodołów
  • pieczenie oraz swędzenie gałki ocznej
  • światłowstręt
  • przekrwienie oka

Tego typu objawy mogą być oznakami różnych chorób. Do zadań okulisty należy leczenie chorób oka, a do nich należą : 

  • choroby spojówek – wszelkiego rodzaju zapalenia spojówek, np. atopowe, alergiczne, kontaktowe; zespół suchego oka
  • choroby powiek – opadnięcie, podwinięcie i odwinięcie powieki, rak kolczystokomórkowy powiek, zarówno łagodne jak i złośliwe guzy powiek, zmiany barwnikowe
  • choroby narządu łzowego – zapalenie kanalika, woreczka i gruczołu łzowego
  • choroby gałki ocznej – bielmo, zapalenie rogówki, zaćma, rozmiękanie rogówki
  • choroby oczodołu – jaskra, ropowica, zapalenie oczodołu
  • choroby nerwu wzrokowego – zapalenie nerwu wzrokowego
  • diagnozowanie wad wzroku – krótkowzroczność, astygmatyzm, dalekowzroczność

Jak wygląda wizyta u okulisty?

Na początku wizyty powinien zostać przeprowadzony wywiad, którego zadaniem jest wstępne rozpoznanie z jakiego powodu przychodzi pacjent. Ważne jest, aby poinformować lekarza o tym, jakie choroby były przebyte, czy zostały zauważone jakieś niepokojące objawy i problemy z oczami. Następnie zadaniem okulisty jest ocenienie stanu powiek, oczodołów, ruchomości gałek ocznych i dopiero wtedy powinien rozpocząć badanie ostrości wzroku. Zdarza się, że najpierw wykonywane jest komputerowe badanie wzroku która ułatwia szybkie sprawdzenie wielkości wady, ale wynik nie jest dokładny i jednoznaczny, dlatego dodatkowo wykonywane jest badanie, w którym okulista prosi o przeczytanie różnej wielkości liter ze specjalnych tablic, które często są wyświetlane na ścianie. Jeżeli wynikiem badania są problemy z ostrością wzroku, lekarz pomaga dobrać odpowiednie szkła kontaktowe lub okulary tak, aby ułatwić widzenie i poprawić komfort codziennego życia. 

Następnie wykonywane jest badanie pola widzenia, które ułatwia wykrywanie chorób, m.in jaskry, czy odklejania się siatkówki oka. Ten rodzaj badania polega na obserwacji po kolei każdym okiem punktu świetlnego. To badanie oraz rozpoznawanie kolorów jest bardzo ważne dla osób, które są narażone na zwyrodnienie plamki, które wiąże się z wiekiem pacjenta. 

Ważne jest także zbadanie ciśnienia śródgałkowego, które przeprowadzane jest za pomocą bezkontaktowe aparatu, który dmucha powietrzem w oko lub przy użyciu biomikroskopu okulistycznego. W przypadku drugiej opcji konieczne będzie znieczulenie oka kroplami.

Następnie lekarz bada oko – na początku przedni odcinek. Przy użyciu lampy szczelinowej bada rogówkę, tęczówkę, soczewkę a także komorę przednią oka. Kolejnym jest badanie dna oka – tarczy nerwu wzrokowego, plamki i siatkówki. W tym przypadku należy użyć specjalnych kropli do rozszerzenia źrenic. Następnie przy pomocy wziernika okulistycznego, lekarz ocenia strukturę tylnego odcinka oka. Do tego badania często stosowane są dodatkowe soczewki powiększające, które są umieszczane przed okiem, które jest badane. 

Dlaczego warto regularnie badać wzrok?

 

Okulista najczęściej odwiedzany jest dopiero w momencie, kiedy wzrok się pogarsza. Jest to błąd i warto pamiętać o profilaktycznych badaniach. Szczególnie powinny mieć to na uwadze osoby posiadające genetyczne obciążenia i wady wzroku. Dodatkowo, lekarz medycyny pracy ma obowiązek skierować pacjenta na badanie okulistyczne aby upewnić się, czy jego wzrok nadaje się do wykonywania konkretnego zawodu. Każda osoba, która pracuje przy komputerze powinna skierować się na okresowe badania wzroku i robić je regularnie, ponieważ długi kontakt z monitorem osłabia oczy a dodatkowo wysusza śluzówkę oka. Niezależnie od wieku pacjenta, profilaktyka w badaniach jest bardzo ważna, ponieważ problemy ze wzrokiem mogą być znacznym utrudnieniem zarówno w pracy, jak i w szkole.