Niezwykle ważne dla kobiet w ciąży jest zdrowie nich samych oraz ich nienarodzonych jeszcze dzieci. W przypadku ciąży niestety trzeba mówić o bardzo dużej ilości ograniczeń, zastrzeżeń oraz środków bezpieczeństwa, jakie powinna podjąć kobieta, by nie dopuścić do powikłań zdrowotnych. Jednym z najczęściej odwiedzanych gabinetów lekarskich jest gabinet stomatologiczny, dlatego dobrze jest wiedzieć, z czym może tam przyjść kobieta w ciąży.
W przypadku planowanej ciąży, warto też zaplanować wizytę kontrolną jeszcze przed zapłodnieniem, w razie, gdyby konieczne było leczenie, wymagające bardziej inwazyjnych środków. W przypadku stomatologii sporą część badań i zabiegów można przeprowadzić nawet w trakcie ciąży. Przed jednak powinno się wykonać zdjęcie rentgenowskie i dokonać gruntownej wizyty kontrolnej.
W czasie ciąży znacznie zwiększa się podatność organizmu kobiety na różnego rodzaju powikłania, w tym także te, związane z uzębieniem. Do najbardziej powszechnych przypadków zaliczymy ciążowe zapalenie dziąseł. W stomatologii uznaje się, że pojawia się ono w drugim trymestrze ciąży i do ósmego miesiąca osiąga swój szczyt. Ten stan objawia się krwawieniem z dziąseł i wzrastającym bólem. Wynika to z toksyn, uwalnianych przez bakterie obecne w chorych zębach. W następstwie procesów biochemicznych toksyny stymulują wydzielanie mediatorów pobudzających skurcze macicy. Jest to najczęstsza przyczyna stomatologiczna przedwczesnych porodów, zwiększa ryzyko aż siedmiokrotnie i może być powodem urodzenia dziecka o bardzo niskiej wadze.
Najlepszą metodą leczenia w czasie ciąży jest oczywiście profilaktyka. By nie dopuścić do problemów zdrowotnych i powikłań stomatologicznych należy przynajmniej zachować poziom dbania o higienę jamy ustnej, a w najlepszym wypadku zwiększyć go i wyszczególnić.
Dbanie o higienę jamy ustnej
Kobiety w okresie ciąży doświadczają problemów, skutkujących między innymi napadami łaknienia, epizodami wzmożonej konsumpcji słodkich produktów oraz nagłymi atakami wymiotów. Wszystkie te rzeczy w różnym stopniu przyczyniają się do powstawania całej gamy problemów stomatologicznych. W przypadku łaknień i podjadania największym problemem są cukry i węglowodany. Nagłe zawirowania w diecie mogą wpłynąć niekorzystnie na wszelkie aspekty zdrowotne, dlatego powinno się szczególnie zwracać uwagę na to, co się je. Oczywiście dokładne szczotkowanie i nitkowanie zębów w tym przypadku musi być na porządku dziennym i należy raczej do podstaw profilaktyki stomatologicznej.
Dużo większym problemem dla kobiet w ciąży jest erozyjny wpływ zwiększonej kwasowości w jamie ustnej. Szkliwo jest bardzo delikatne i wszelkiego rodzaju uszkodzenia mogą być wynikiem zbyt długiego pozostawania niskiego poziomu ph wewnątrz jamy ustnej. Mimo to należy pamiętać o bardzo ważnej rzeczy, a mianowicie o czyszczeniu zębów po paru minutach od wymiotów. Z całą stanowczością odradza się natychmiastowego szczotkowania zębów, gdyż może to przynieść efekt odwrotny. Wtarcie jeszcze bardziej kwasu w zęby ma dużą szansę pogorszyć ich stan, dlatego należy wpierw poczekać kilka minut, płucząc usta, aż ph zacznie wracać do normy.
Badanie rentgenowskie zębów
Jednym z najbardziej popularnych badań stomatologicznych jest badanie rentgenowskie, czyli prześwietlenie jamy ustnej w celu dokładnego zbadania sieci korzeni i nerwów, jakie zawierają zęby.
W przypadku badań promieniami rentgena o wiele lepiej jest je wykonać jeszcze przed ciążą, w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego. Oczywiście nie zawsze jest to możliwe i mimo wszystko może się zdarzyć sytuacja, w której będziemy musieli udać się na takie badania stomatologiczne i zrobić sobie zdjęcie. Wtedy najistotniejszym czynnikiem jest zwrócenie uwagi na model sprzętu, którego używa dentysta w gabinecie. Nie jest oczekiwane od pacjenta, aby był specjalistą do spraw radiologii, jednakże warto wiedzieć, że nowocześniejsze sprzęty są niemalże dziesięciokrotnie bezpieczniejsze od starszych modeli. Radiowizjografia w nowoczesnych modelach cyfrowych jest najbezpieczniejszym wyjściem dla matki i dla dziecka. Trzeba jednak zaznaczyć, że starszy, kliszowy model nie oznacza wcale powikłań zdrowotnych, jednakże może zwiększyć szanse ich wystąpienia.
Bezpieczeństwo znieczuleń
Do najczęściej zadawanych pytań odnośnie do leczenia stomatologicznego kobiet w ciąży należy bezpieczeństwo znieczuleń. Wiele osób źle sobie radzi z samym stresem wizyty u dentysty, a co dopiero z bólem. Gdyby dodać jeszcze do tego fakt, że stres i ból podnoszą poziom kortyzolu we krwi, co jest szkodliwe dla dziecka, to problemy tylko narastają.
Koniecznym jest zatem poinformowanie dentysty na temat swojego stanu zdrowia, gdyż wbrew obiegowej opinii, ciąża nie uniemożliwia znieczulenia, a jedynie wymaga zastosowanie innych środków. Ich skuteczność jest zazwyczaj na zbliżonym poziomie, jednakże ze względu na zmieniony skład, zachowane jest bezpieczeństwo płodu.
Najlepiej jest poddać się wszelkiego rodzaju zabiegom stomatologicznym w okresie drugiego trymestru ciąży, a unikać pierwszego, ze względu na organogenezę dziecka. Z kolei trymestr trzeci jest o tyle problematyczny, że duża ilość stresu może zwiększyć szansę przedwczesnego porodu.
